W tym poradniku zajmiemy się obliczaniem sił wewnętrznych w łukach. Największą trudnością jaką napotkamy podczas obliczania sił wewnętrznych jest krzywoliniowy schemat pręta, ale z pomocą przychodzi nam trygonometria i wyprowadzone już wzory transformacyjne, które przedstawie i wytłumaczę, jak z nich korzystać. Najlepiej uczyć się poprzez praktykę, dlatego w ramach poradnika dotyczącego łuków, rozwiąże całe zadanie od początku do końca.
Poniżej schemat konstrukcji łukowej, który będziemy obliczać.
Przed rozpoczęciem jakichkolwiek obliczeń, należy przyjąć układ współrzędnych, w jakim będziemy pracować.
- Obliczenie reakcji podporowych
1.1. Rozłożenie siły P pod kątem na składowe X i Y
Przed rozpoczęciem obliczania reakcji, rozłożę siłę pod kątem na składowe Px(poziomą) oraz Py(pionową).
1.2. Obliczenie reakcji
Obliczenie reakcji podporowych w łukach, nie różni się niczym, od obliczenia reakcji podporowych w ramie czy kratownicy. Przypomnę tylko, że nie jest ważny kształt schematu, ale odległości pionowe i poziome podczas rozpisywania działań na sumę momentów sił do przyjętego punktu, a dla sumy rzutów sił na daną oś, nawet odległości nie są nam potrzebne. Jeśli ktoś ma jeszcze z tym problemy, proszę się cofnąć do odpowiednich poradników.
Obliczmy teraz reakcje podporowe.
2. Obliczenie sił wewnętrznych
Przed rozpoczęciem obliczeń, należy zauważyć, że siły wewnętrzne (tnące i normalne) powstające po przecięciu pręta, które są równoległe i prostopadłe do osi pręta, będą zmieniały swoje położenie wraz z krzywoliniową linią łuku. Momentu zginającego to nie dotyczy, ponieważ on się obraca.
Mając powyższą wiedzę, musimy zapisać równanie łuku we współrzędnych biegunowych, zależą one od przyjętego układu współrzędnych. Dla powyższego układu, będą wyglądały następująco.
Promień łuku jest stały, więc zmienną niezależną w równaniu łuku, a także w równaniach sił przekrojowych będzie kąt a.
Rozpocznijmy obliczanie sił wewnętrznych.
Przekrój 1-1; zawiera się on w przedziale 0º < α <90º
Tniemy nasz przekrój 1-1, od 0° do 90°, czyli teoretycznie powinniśmy sprawdzić SW w miejscach co 1º. W praktyce wystarczy jak sprawdzimy SW co 10°-15°, w zależności od wielkości zakresu.
Na powyższym rysunku, można zauważyć również trochę za dużo powstałych sił wewnętrznych, już tłumaczę.
- Powstała siła wewnętrzna od momentu zginającego(Mα) jest już tą właściwą, tzn. układając dla niej funkcję(równanie), pamiętając o biegunowym przebiegu sił, możemy obliczyć działające siły zginające.
- Obliczenie sił wewnętrznych tnących oraz normalnych jest nieco bardziej skomplikowane. Na początku, układamy równania rzutując siły na oś pionową i poziomą, otrzymując funkcje sił H i V. Następnie, przy użyciu wzorów transformacyjnych przechodzimy do funkcji właściwych, które pozwolą nam obliczyć siły tnące(Qα) oraz normalne(Nα).
Ułóżmy funkcje potrzebne do obliczenia sił wewnętrznych.
Ułożyliśmy funkcję potrzebną do obliczenia momentów zginających. Teraz podkładając kąty pod α, otrzymamy w interesujących nas miejscach siły wewnętrzne momentu zginającego.
